Uroczystość z udziałem lokalnych władz, delegacji, pocztów sztandarowych, kombatantów i młodzieży szkolnej, poprzedziło odświętne nabożeństwo. Wcześniej 95. rocznicę wybuchu powstania wielkopolskiego uczczono w Przygodzicach.
Szacuje się, że w powstaniu wielkopolskim walczyło kilkudziesięciu mieszkańców gminy Przygodzice. Dokładnej liczby nie znamy, do historii przeszły jednak nazwiska poległych młodych chłopców - Jana Mertki z Przygodzic, czy Antoniego Lepki z Chynowy.
Wójt Krzysztof Rasiak podkreślił rolę, jaką odegrali w powstaniu mieszkańcy prowincji.
- Jednym z nich był także mój dziadek - przyznał.
Przetrwało wiele cennych powstańczych pamiątek, które można oglądać między innymi w izbie pamięci Zespołu Szkół w Jankowie im. Powstańców Wielkopolskich i Chacie Regionalnej w Przygodzicach. W przygodzickim urzędzie do dziś przechowywany jest akt zgonu Mertki. Dokument niedawno przetłumaczono i posłuży promocji gminy i powstania wielkopolskiego.
Powstanie wielkopolskie: Niecodzienne obchody w gminie Przygodzice
- Nasz bohater jest bez wątpienia jedną z najbardziej znanych i ważnych postaci niepodległościowego zrywu - podkreśla wójt Krzysztof Rasiak. - Ma o tym przypominać zainicjowana przed rokiem akcja promocyjna pt. "Mertka wyjęty z szafy".
Cenny dla historyków wpis z Przygodzic zgodnie z przepisami zostanie za parę lat przekazany do archiwum państwowego. Zanim to się stanie, kopia dokumentu zasili zbiory muzealne miejscowej Chaty Regionalnej. W Przygodzicach planowane jest m.in. wydanie dokumentu oraz zdjęcia bohatera w formie pamiątki, która byłaby dostępna dla odwiedzających Przygodzice. Już wydrukowano okolicznościowe widokówki. Kopie dokumentu trafią do wszystkich okolicznych szkół.
Niestety, wciąż wielu mieszkańców gminy nie wie, kim był Jan Mertka. Władze liczą, że będzie się to zmieniało, a pamięć o powstańcach będzie tu wciąż żywa. Nikłe jest także zainteresowanie samym powstaniem. W przygodzickich uroczystościach wzięła udział zaledwie garstka miejscowych. Inaczej było w Jankowie, gdzie dopisała frekwencja, a gości przyjęto wojskową grochówką.
Choć trwają spory, czy Mertka jest rzeczywiście pierwszym poległym powstańcem, jego postać ceniona jest przez regionalistów. Na podkreślenie zasługuje także cenna inicjatywa samorządowców z Bogufałowa i Chynowy, którzy opiekują się jedynym zachowanym na terenie gminy Przygodzice grobem powstańczym Antoniego Lepki.
O niepodległościowym zrywie przypomina także przygodzicki pomnik stojący vis a vis urzędu gminy, upamiętniający 64 poległych w I wojnie światowej, powstaniu wielkopolskim, wojnie polsko-bolszewickiej i II wojnie światowej. Plac w centrum tej wsi, to właśnie plac Powstańców Wielkopolskich.
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu i było największym zrywem niepodległościowym na terenie zaborów, zakończonym zwycięstwem. Wojska powstańcze wyzwoliły wtedy spod władzy niemieckiej niemal całą Wielkopolskę. Pierwszą ofiarą powstania był właśnie Jan Mertka. Dziś jego imię nosi jedna z przygodzickich ulic, ufundowano mu także pamiątkową tablicę.
Kalisz.naszemiasto.pl Dołącz do naszej społeczności na Facebooku!
Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?