Twoje dziecko może zostać superbohaterem! Sprawdź, jak budować w nim prawdziwe supermoce i nauczyć je zasad bezpieczeństwa

W trakcie ostatniej dekady liczba wypadków drogowych z udziałem dzieci w wieku 0-14 lat sukcesywnie spada¹. Wciąż jednak zdarza się, że najmłodsi poruszają się po miejscowościach na własną rękę, bez opieki dorosłych. To dlatego tak ważne jest edukowanie ich w zakresie umiejętności rozpoznawania znaków na drodze czy rozróżniania jej elementów – wszystko to wspiera proces usamodzielnienia dzieci i zdecydowanie zwiększa bezpieczeństwo.

- Dzięki programom edukacyjnym mali uczestnicy ruchu drogowego mogą poznać podstawowe zasady bezpieczeństwa, a także uczą się jak radzić sobie z napotkanymi problemami w praktyce. Wiedza, którą nabywają kształtuje ich zachowania na drodze i pomaga unikać ryzyka, jakie niesie ze sobą ruch drogowy. Niezwykle ważne jest więc „wyposażenie” uczniów zarówno w wiedzę, jak i odpowiednie narzędzia, które będą dobrą bazą do dalszej edukacji i zaprocentują też w życiu dorosłym. Dzieci, które od najmłodszych lat uczone są odpowiedzialnych zachowań na drodze wyrastają bowiem na rozsądnych i wyedukowanych uczestników ruchu drogowego – komentuje nadkom. Robert Opas z Wydziału Nadzoru i Profilaktyki Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji.

Policja po raz kolejny objęła honorowy patronat nad akcją „Akademia Bezpiecznego Puchatka”. Dzięki temu merytoryczne zaplecze akcji zawiera sprawdzone informacje, bazujące na aktualnych i obowiązujących przepisach.

Konieczne jest pamiętanie o przepisach dotyczących wieku w zakresie samodzielnego poruszania się najmłodszych na drodze: do 7 roku życia dziecko musi poruszać się po drodze z osobą, która ma co najmniej 10 lat. Po ukończeniu 7 lat staje się ono pełnoprawnym uczestnikiem ruchu drogowego². To znaczy, że od 7 roku życia może chodzić do szkoły samodzielnie. Jak jednak sprawdzić, czy jest przygotowane do takiej drogi?

- Obok edukacji przedszkolnej i szkolnej, bardzo istotne są wzorce przekazywane przez opiekunów. Dzieci uczą się przez naśladownictwo, dlatego to właśnie z rodzicami najlepiej ćwiczyć prawidłowe zachowania związane z bezpiecznym poruszaniem się na drodze. Można trenować wspólnie trasę do szkoły, zwracając podczas takich spacerów szczególną uwagę na miejsca newralgiczne, tj. przejścia dla pieszych, skrzyżowania czy przejazdy kolejowe. Ważne, by dziecko kojarzyło je w pozytywny sposób – wtedy chętniej będzie powielać dobre praktyki. Przydatne mogą być także wierszyki czy piosenki, które pomogą łatwiej zapamiętać podstawowe zasady bezpieczeństwa i kształtować prawidłowe nawyki. – mówi Urszula Młodnicka, psycholog, ekspert współpracujący z programem „Akademia Bezpiecznego Puchatka”.

Dorośli powinni zwracać uwagę na specyfikę myślenia abstrakcyjnego dzieci. Siedmiolatek nie jest w stanie dobrze określić konsekwencji podejmowanych działań, nie wie, dlaczego popełnia błąd i jakie są jego skutki. Potrzebna jest stała i pozytywna obecność opiekuna, który będzie wspierał dziecko w tej niezwykle istotnej edukacji i stanie się jego zaufanym towarzyszem. Warto pamiętać, że najmłodsi mogą mieć trudność w oszacowaniu niebezpiecznych sytuacji.

Psychologowie zwracają uwagę³, że istnieją trzy główne powody wypadków wśród uczniów:

• dzieci nie dostrzegają wszystkich niebezpieczeństw na drodze,

• dziecko dostrzega kolegę lub koleżankę po drugiej stronie ulicy i przebiega entuzjastycznie, nie zwracając uwagi na zagrożenia,

• z uwagi na brak w pełni wykształconego krytycznego myślenia, jakie posiadają dorośli, dzieci mogą podejmować ryzykowne zachowania dla zabawy – bez zwracania uwagi na możliwe konsekwencje.

Dlatego stałym elementem edukacji powinna być rozmowa z dzieckiem i wspólne odkrywanie świata, a dobrą praktyką jest kontynuowanie w domu ćwiczeń wynoszonych ze szkoły. Zdecydowanie warto też wziąć pod uwagę wszystkie 3 wymienione wyżej najczęstsze powody wypadków – podobnie jak w innych dziedzinach, także tutaj „trening czyni mistrza”, a rozmowy i wspólne zwracanie uwagi na konkretne, zagrażające sytuacje pozwoli Twojemu dziecku na szlifowanie bezpiecznych i odpowiedzialnych zachowań.

Zadania realizowane w szkole dzięki „Akademii Bezpiecznego Puchatka” w sposób odpowiedni do wieku wprowadzą dzieci w świat bezpieczeństwa. Akcja edukuje o bezpieczeństwie w ramach kilku modułów tematycznych: dom, szkoła, droga, Internet oraz relacje z rówieśnikami. W ramach każdego modułu opracowano materiały edukacyjne i pełne scenariusze oraz pomoce edukacyjne, np. filmy czy animacje.

Jak to zrobią? Mogą realizować ćwiczenia indywidualne i w grupach.

Ćwiczenia pomagają dzieciom poszerzać wyobraźnię: przykładowo podczas lekcji dotyczącej bezpieczeństwa na drodze wcielają się w uczestników ruchu i dzielą się na trzy grupy: rowerzystów, samochody oraz pieszych. Pod opieką nauczyciela odtwarzają fragment drogi, którym porusza się jedna z trzech grup i dowiadują się, jak wygląda na niej ruch. To i inne ćwiczenia pomogą uzyskać kolejną supermoc Akademii Bezpiecznego Puchatka: Ostrożność! Dzieci otrzymają specjalne odznaki, a dzięki nowo zdobytej wiedzy będą łatwiej przewidywać niebezpieczeństwa i ewentualne zagrożenia, dbając o siebie i innych.

Aby dołączyć do XV edycji Akademii i otrzymać komplet darmowych materiałów edukacyjnych opracowanych przez ekspertów i opiniowanych przez Komendę Główną Policji, wystarczy zgłosić szkołę do programu na stronie www.akademiapuchatka.pl.

[1] Dane o wypadkach dostępne w raportach rocznych Policji: https://dlakierowcow.policja.pl/dk/statystyka/100254,Wypadki-drogowe-raporty-roczne.html
[2] Dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat. Nie dotyczy to strefy zamieszkania oraz drogi przeznaczonej wyłącznie dla pieszych. Art. 43 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2020 r. poz. 110, z późn. zm.).
[3] Tadeusz Rotter, „Psychologiczne problemy bezpieczeństwa dzieci w ruchu drogowym”, „Media Logistyka”.